{tab=Gmina Tarnowiec}

Gmina Tarnowiec o powierzchni 64 km² i wydłużonym z południa na północ kształcie leży w całości w rejonie Pogórza Środkowobeskidzkiego, zajmując na północy część Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej (Doły Jasielsko-Sanockie), a na południu część Pogórza Jasielskiego.Mapa Polski

Cały obszar gminy leży w obrębie lewego dorzecza Jasiołki mającej swe źródła na zachodnich stokach Kanasiówki (823 m n.p.m. w Beskidzie Niskim).

Najważniejszą miejscowością gminy jest Tarnowiec, siedziba władz gminy. Wieś ze starym dobrze zachowanym rynkiem ma charakter miasteczka i stanowi dziś ważny ośrodek usługowo-gospodarczy dla okolicy.

Czas powstania Tarnowca można przyjąć na XIII lub nawet na koniec XII wieku. Tarnowiec był ongiś wsią rycerską, bowiem w 1339 roku jego właścicielem był Pełka w 1335 r. znany w dokumentach jako chorąży krakowski). Od lat 60-tych XVII wieku do końca XVIII wieku władali Tarnowcem Kuropatniccy, określani mianem "najbardziej zacnych właścicieli Tarnowca". Kuropatniccy włości te przejęli od rodziny Skotnickich. Po Kuropatnickich Tarnowiec przeszedł w posiadanie rodziny Pilińskich.

Miejscowość znana jest przede wszystkim ze swojego pięknego kościoła konsekrowanego w 1961 roku będącego piątą świątynią w historii parafii. Kościół znany jest jako Sanktuarium Matki Bożej Zawierzenia. Nieopodal świątyni znajdują się Mała i Duża Kalwaria ze stacjami drogi krzyżowej i kapliczkami różańcowymi. Duża Kalwaria jest jednym z trzech tego typu miejsc na świecie i stanowi pomnik poświęcony nienarodzonym dzieciom ufundowany przez francuski ruch religijny walczący o ich prawa. Miejsca te należą do licznie odwiedzanych przez pielgrzymów nie tylko z Polski ale także z innych krajów.

Ponadto na terenie gminy znajdują się liczne "pomniki przyrody - stare drzewa (parki dworskie w Łubnie - Szlacheckim i Tarnowcu), aleja lipowa w Tarnowcu oraz pozostałości starego średniowiecznego grodziska w Brzezówce. Pamiątkę historyczną stanowi pomnik grunwaldzki na wzniesieniu przy drodze do Potakówki — ustawiony w 1910 roku - zniszczony w czasie II wojny światowej, a następnie odbudowany po zakończeniu działań wojennych. Na całym terenie gminy Tarnowiec spotkać można wiele kapliczek i figur przydrożnych.

Czyste powietrze, tereny zalesione, rzeka zachęcają do wypoczynku na tym terenie i sprzyjają rozwojowi turystyki.

{tab=Historia}

Tarnowiec, ongiś rycerska wieś, ma długą i ciekawą historię. Początki miejscowości wiążą się częściowo z grodziskiem w Brzezówce nad Jasiołką. W czasach piastowskich mógł to być pograniczny ośrodek strażniczy. Być może, stanowił też ośrodek władzy nad pobliskim terenem.
Najstarsze wiadomości pisane o Tarnowcu pochodzą z lat 1328-1333. Miejscowość stanowiła wówczas własność rycerza Pełki. W latach 1340-1350 pełnił on urząd kasztelana sądeckiego, a od 1355 roku chorążego krakowskiego.

Rynek w Tarnowcu rok ok. 1900Tarnowiec zapisał Pełka córce Cudce, co potwierdził król w 1332 roku. Cudka była żoną Niemierzy z Gołczy. Z jej osobą wiązał się jeden z romansów króla Kazimierza Wielkiego.
Była jedyną kobietą, która urodziła królowi trzech synów: Niemierzę, Pełkę i Jana. Jako synowie królewscy z nieprawego łoża nie mieli prawa do sukcesji. Ich potomkowie przyjęli nazwisko Galowskich. Występujący w dokumentach jeszcze w 1415 roku Niemierza był prawdopodobnie wnukiem Kazimierza Wielkiego, a synem Pełki i jego żony Halszki.
Początkiem XVI wieku wieś w części musiała zostać sprzedana lub zastawiona, skoro jako dziedzic jej występował Baltazar Dąbrowski z Siepietnicy. Ostami Galowscy: Jakub i Władysław opuścili wieś w 1591 roku z powodu dużego zadłużenia.
W XVII i XVIII wieku dochodziło tu do zatargów między zubożałymi dziedzicami, a miejscowymi chłopami, u których się zapożyczali. Po wspomnianym Baltazarze Dąbrowskim wieś przeszła na jego córki: Annę Herburt i Zofię Stadnicką. Stadniccy, zagorzali zwolennicy reformacji, założyli tu zbór kalwiński. Po Herburtach Tarnowiec dziedziczyli Stadniccy,
W 1665 roku miejscowość stała się w połowie własnością Kuropatnickich, a w połowie Skotnickich. W drugiej połowie XVIII wieku gospodarował tu Ewaryst Andrzej Kuropatnicki kasztelan bełski. Jego własność obok Tamowca stanowiły: Sądkowa, Brzezówka, Potakówka, Chlebna, Grab, Gliniczck, Umieszcz, Gąsówka i Dobrucowa.
Ewaryst Kuropatnicki był zwolennikiem konfederacji barskiej, stąd Tarnowiec i dobra Kuropatnickich stanowiły bazę konfederacką. Ewaryst pozostawił też po sobie książkę pt. "Geografia albo dokładne opisanie Królestw Galicyi i Lodomeryi".
Wójtem Tarnowca w 1773 roku był Franciszek Kapała, a przysiężnymi: Sebastian Lawera i Szymon Zając.
Kolejnymi właścicielami był ród Pilińskich herbu Bełty. Tarnowiec dostał się w ich ręce, ponieważ ostatni z Kuropatnickich, Józef Ksawery, nie ożenił się i zmarł bezpotomnie.
W 1833 roku majątkiem rządził Aleksander Piliński, po jego śmierci Stanisław - jego syn. W czasie rabacji nie było na tym terenie żadnych rozruchów, świadczy to o tym, że obaj dziedzice mieli dobry stosunek do chłopów.
Tarnowiec, tak jak ongiś za Ewarysta Kuropatnickiego, stał się znów centrum kulturalnym i oświatowym. Żył tam i tworzył poeta z okresu Młodej Polski, syn Amalii z domu Pilińskiej, Edward Leszczyński.
Rozwijało się również szkolnictwo, w 1852 roku w przebudowanym staraniem wsi budynku koło kościoła otwarto szkołę. Jednym z pierwszych nauczycieli był Józef Kamiński, który w 1871 roku doprowadził do powstania skromnej początkowo biblioteki szkolnej. Jego zasługą było również usypanie kopca w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, wystawienie pomnika Adama Mickiewicza oraz nowej murowanej szkoły, otwartej w 1898 roku.
U schyłku XVIII stulecia Tarnowiec zaczął słynąć w bliskiej i dalszej okolicy z cudownej statuy Matki Boskiej, zwanej ''węgierską", umieszczonej w miejscowym kościele w 1789 roku. W XIX wieku dziedzic podkrośnieńskiego Krościenka, Franciszek Ksawery Prek, w swoim pamiętniku "Czasy i ludzie", odnotował: Wieść niesie jakoby (Matka Boska) obruszona na jednego z Węgrów palącego tytoń w kościele przeniosła się swoją wolą i siłą z ich kraju do Tarnowca.
Dużym wydarzeniem w życiu mieszkańców Tarnowca i okolicznych wsi było uruchomienie wiosną 1884 roku linii kolejowej, a także przejazd pierwszego pociągu, nazywanego wówczas przez ludzi "żeleźnicą". Przeprowadzenie torów kolejowych przez Tarnowiec spowodowało dużą emigrację zarobkową miejscowej ludności do Stanów Zjednoczonych. Pociąg budził ogromne zainteresowanie i otwierał okno na świat.
Z upływem lat Tarnowiec rozwijał się coraz bardziej, w 1893 roku została otwarta poczta, władzę porządkową sprawowała policja, która pilnowała porządku aż do Dębowca.
Ostatnim właścicielem z rodu Pilińskich był Kazimierz, nazywany przez chłopów "dobrym panem". Należał on do ludzi życzliwych, troszczących się o swych pracowników dworskich, popierał akcję odrodzenia gospodarczego i kulturalnego Tarnowca. Zmarł w roku 1924, nie doczekawszy się potomka. Pochowany został w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Tarnowcu. Majątek przed śmiercią przekazał adoptowanemu przez siebie siostrzeńcowi Janowi Leszczyńskiemu. Młody dziedzic, pełen entuzjazmu i energii, zabrał się za gospodarowanie, pomagał mu w tym rządca Jan Radoń z Tarnowca. Wszystko układało się pomyślnie, był to okres przychylny dla dziedzica. Browar produkował wódkę, hodowla liczyła ponad 60 szt. bydła, natomiast prowadzona pasieka ponad 50 pni. Jednym słowem - sytuacja gospodarcza była bardzo dobra, a rolnictwo przynosiło dochody.

Stary dwór w TarnowcuW XX wieku Tarnowca nie ominęły obie wojny światowe. Toczyły się tu krótko walki w latach 1914-1915. Od września 1944 roku, aż do 14 stycznia 1945 roku miejscowość znajdowała się na linii frontu, w wyniku czego bardzo ucierpiała.
W roku 1943 w pałacu dworskim w Tarnowcu zakwaterowane zostały wojska niemieckie, a już od 8 września 1944 roku wkroczyły na teren dworu wojska radzieckie. Po zarządzeniu wysiedlenia mieszkańców wioski, Jan Leszczyński zamieszkał z synem Janem w Polance koło Krosna. Po prawie półrocznym wysiedleniu, w momencie, gdy front przesunął się na zachód, Leszczyński powrócił do Tarnowca. Jednak to, co tam zastał, przeraziło go. Zniszczone zabudowania mieszkalne i gospodarcze zmusiły go do wyjazdu do Krakowa. Z Krakowa już nie wrócił, umarł 23.X.1992 r. Został pochowany w grobowcu Pilińskich na cmentarzu w Tarnowcu.
Znaczne ożywienie gospodarcze nastąpiło w okresie międzywojennym za panowania ostatniego dziedzica Jana Leszczyńskiego. Ożywienie to spowodowane było rozwojem kopalnictwa naftowego. Wiele osób znalazło zatrudnienie w przemyśle kopalnianym, jak również na kolei i we dworze.
W tym czasie w Tarnowcu istniało wiele organizacji: Kółko Rolnicze, Koło Gospodyń Wiejskich, Kasa Stefczyka, Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Hodowli Trzody Chlewnej, Liga Morska i Kolonialna.
Pisząc o historii Tarnowca, należy wspomnieć o Karolu Sanockim, byłym wójcie, sprawującym swój urząd przez 18 lat. Wywodził się on ze starego rodu kmiecego i usilnie przykładał się do rozwoju kulturalnego i gospodarczego Tarnowca.
Po II wojnie światowej Tarnowiec bardzo się zmienił i rozbudował. Stał się ważnym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym i oświatowym dla regionu.
We wsiach należących do gminy Tarnowiec nastąpiło wiele znaczących zmian. Szczególne znaczenie miało przeprowadzenie reformy rolnej, dzięki której głównie biedne rodziny otrzymały działki ziemi (najczęściej 3 ha).
W 1956 r. mieszkańcy Tarnowca zadecydowali o doprowadzeniu do swych domów gazu. Powołano Komitet Gazyfikacyjny, na którego czele stanął znany działacz Władysław Wojnarowicz, Opracowano dokumentację, zakupiono rury oraz zapewniono wykonanie prac niefachowych. Do rurociągu gazowego przyłączyło się 230 domów. Tyle samo domów zostało podłączonych do sieci elektrycznej. Do elektryfikacji przystąpiono w 1957 r., a przewodniczącym Komitetu Elektryfikacyjnego został Julian Pietrusza.
Kolejne prace to remont i przybudówka do Domu Ludowego, budowa remizy strażackiej oraz boiska sportowego. Ponadto w latach powojennych wybudowano jeszcze następne obiekty: punkt weterynaryjny, agronomówkę, Gminny Ośrodek Zdrowia, a w latach 1967-68 budynek Banku Spółdzielczego.
Ważnym przedsięwzięciem była budowa w 1952 r. zakładów drzewnych pod nazwą Zjednoczone Zespoły Gospodarcze - Podkarpackie Zakłady Produkcyjne. Dzięki temu zakładowi Tarnowiec stał się ośrodkiem przemysłowym na tym terenie, zatrudniającym znaczną liczbę pracowników z gminy Tarnowiec.
Obecnie Tarnowiec jest stolicą gminy, w skład której wchodzi 17 sołectw, zamieszkałych przez ok. 9300 osób. Tarnowiec jako siedziba władz administracyjnych ma najbogatszą przeszłość, najkorzystniejsze położenie komunikacyjne, a zarazem największą liczbę mieszkańców.

{tab=Herb Gminy Tarnowiec}

Na sesji 29 stycznia 2007 roku Rada Gminy Tarnowiec przyjęła uchwałę w której ustanowiono herb, flagę, baner i pieczęć Gminy Tarnowiec.

Ustawa o samorządzie terytorialnym z 8 marca 1990 roku zezwala jednostkom samorządu lokalnego na posiadanie swoich symboli. W praktyce okazało się, iż ustawodawca rozumiał pod tym pojęciem herb, logo lub jednostkowy sztandar. Dopiero ustawa o samorządzie powiatowym: artykuł 12 ustęp 10 z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578 z późn. zm.) i artykuł 3 ust.  ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31, poz. 130 późn. zm.) zezwala powiatom (i innym jednostkom samorządu lokalnego) na posiadanie pełnego kompletu symboli, tj.: herbu, flagi, baneru, chorągwi, sztandaru pieczęci.

Po co gminie, miastu lub powiatowi herb? Otóż herb, jako oznaka lokalnej wspólnoty samorządowej, może być umieszczony na fladze gminnej, sztandarze gminy, pieczęciach gminy, na odznakach (łańcuchach, laskach, medalach itp.) władz powiatowych, miejskich i gminnych (wojewody, prezydenta miasta, starosty, burmistrza, wójta, wice-starosty, wice-burmistrza, wice-wójta oraz przewodniczącego rady, jego zastępców i członków rady), na budynkach będących siedzibami władz powiatu, miasta, gminy (rady), w salach posiedzeń tych władz, na budynkach stanowiących własność samorządową, tablicach pamiątkowych fundowanych przez władze samorządowe, pismach, wizytówkach i okolicznościowych drukach władz np. gminy, a jeśli rada samorządu wyrazi zgodę także i niższych urzędników zarządu powiatu, miasta lub gminy oraz na ozdobnych słupach granicznych jednostki samorządowej (tzw. „witaczach”) i okolicznościowych transparentach. Wyjątkowo, na przedmiotach, wydawnictwach oraz środkach transportu i masowego przekazu (prasie, telewizji) osób podmiotów nie urzędowych, ale wyłącznie czasowo i na mocy specjalnej zgody (uchwały) rady samorządu. Korzystający z herbu mogą wnosić z tego tytułu opłaty.

Flaga i chorągiew (weksylia) to znaki bojowo-rozpoznawcze lub rozpoznawcze wykonane z tkaniny i barwione wedle podobnych zasad, które obowiązują w heraldyce. Mogą być na stałe lub czasowo przymocowane do drzewca lub zawieszone swobodnie (na lince) na maszcie. Pozostałe rodzaje weksyliów to: proporce, proporczyki, bandery, bannery i sztandary. Najczęściej spotykane w Polsce proporcje płata flagi (stosunek wysokości do długości) to: 5 do 8. Chorągiew jest najstarszym polskim weksylium, znana już na początku XII wieku, prawie zawsze z wyhaftowanym, naszytym lub namalowanym herbem lub godłem herbowym i barwami występującymi w samym herbie, którego godło chorągiew przedstawia, przytwierdzona na stałe do drzewca. Chorągiew występuje najwyżej w kilku egzemplarzach.Herb Gminy Tarnowiec Flaga Gminy Tarnowiec

Uzasadnienie

W polu czerwonym dwie gałązki tarniny skrzyżowane u podstawy, naturalne, z godłem herbu Mądrostki w środku.

Gdzie: dwie gałązki tarniny w barwach naturalnych, które są odwołaniem do nazwy wsi — Tarnowiec. Nazwa wsi pochodzi od starosłowiańskiego słowa: „tarn” = „tarń”, którym nazywano pospolity krzew, znany obecnie pod nazwą „tarnina”. Widocznie miejscowość założono w miejscu powszechnego występowania tej rośliny. Nie sposób ustalić kiedy powstała osada o nazwie Tarnowiec. W źródłach wzmiankowana jest bardzo późno bo w roku 1255 („Tarnowez”), lecz nie ma pewności czy chodzi o Tarnowiec nad Jasełką, czy Tarnowiec obok dzisiejszego Tarnowa. Pewna jest za to data 1346 („Tarnowecz”), kiedy to wzmiankowano zarówno wieś, jak i kościół tarnowiecki.

W latach 1328 — 1333 tereny na których leży wieś Tarnowiec i kilka innych osiedli oraz gródek rycerski nad Jasionką należały do Pełki, który w latach 1340–1350 był kasztelanem sądeckim, a w 1355 chorążym krakowskim i wieloletnim przyjacielem króla Kazimierza Wielkiego.

W roku 1339 Pełka zapisuje dobra nad Jasionką (być może Tarnowiec) swojej córce Cudce. Była ona żoną Niemierzy z Gołczy i jednocześnie konkubiną... króla Kazimierza Wielkiego. Z tego związku urodziło się trzech nieślubnych królewskich synów: Niemierza, Pełka i Jan. Używali oni herbu Mądrostki (po matce i dziadku). Dali oni początek dwóm rodowym liniom szlacheckim: Kruszynów i Galowskich. Pierwsza z nich obecna była na ziemi tarnowieckiej co najmniej do końca XV wieku, a druga (jako zubożała szlachta) do 1 poł. XVII wieku.

Barwa czerwona pola tarczy herbowej, nawiązuje do barwy pola herbów: Mądrostki, Bogoria i Nieczuja (głównych rodów rycerskich (szlacheckich) występujących na ziemi tarnowieckiej od XII do końca XVIII wieku), jak i królewskiej własności od XIII do XVIII wieku na terenie obecnej gminy Tarnowiec (wioski: Glinik Polski i Glinik Niemiecki ob. Nowy Glinik).

{phocadownload view=file|id=7|target=b}

{/tabs}